Okula Başlama Süreci

Okula başlama, çocukların yaşadığı en büyük dönüm noktalarından biridir. Okula başlama süreci ve bu sürecin gerektirdiği uyum, çocuğun belli bir zihinsel, sosyal ve duygusal olgunluğa erişmiş olmasını gerektirir. Çocuk için okul, kendini güvende hissettiği aile ortamı dışındaki bir ortama doğru atılan ilk büyük adımdır. Okula başlamak hem çocuk hem de aile için büyük bir yenilik ve değişimdir. Bu önemli başlangıç için çocuğun hazır olması ilerdeki başarısını da etkileyecektir. Çocuk, gerekli bilgi ve becerilere sahip olursa okula uyum sağlayabilir.

Çocuğun okula başlaması oldukça önemli bir durumdur; fakat bunu çocuğunuzu kaygılandıracak şekilde abartırsanız, yeni hayatına uyumunu zorlaştırırsınız. Okula başlama, çocuğun yaşamında yeterince önemli olduğundan aynı zamana, başka önemli bir olayı sıkıştırmamaya dikkat etmelisiniz. Örneğin, bir ameliyat ya da taşınma gibi. Okula başlama zamanı, çocuğun alışkanlıklarını değiştirmek, vazgeçmediği şeylerden vazgeçirmek için uygun bir zaman değildir. Örneğin; o güne kadar beraber yatıyorsanız, yatağınızı ayırmak için okula başlama anını beklemeyin. Daha önceden bu ve benzeri bağımlı davranışlardan uzaklaşması için onu destekleyin.

Aile ortamında bağımlılıktan bağımsızlığa doğru sağlıklı bir şekilde ilerlemesine yardımcı olunan, yaş ve gelişim özelliklerine uygun sorumlulukları üstlenmesine ve yerine getirmesine izin verilen, oyun ve arkadaş deneyimi olan bir ortam, çocukların bu yeni duruma da kolay uyum sağlamalarına fırsat tanıyacaktır.

Çocuklar, bizim kendi okul hayatımızla ilgili deneyimlerimizi dinlemekten, o günlere ait hissettiklerimizi öğrenmekten çok hoşlanırlar. Bu, onları bize yakınlaştırır ve okula başlamanın normal bir süreç olduğunu çocuğa düşündürür. Bu nedenle, çocuklarınızla kendi okul hayatınızı paylaşmanız, onları anladığınızı hissetmeleri açısından önemlidir.

Çocuğunuzun okul hayatıyla ilgilenmek önemlidir. Ancak bu, sadece eğitimiyle ilgilenmek anlamına gelmemelidir. Çocuğun okul hayatı; arkadaşlarını, okul şakalarını, okul sırlarını, servis anılarını, öğretmenlerini ve derslerini de kapsar. Bu anlamda, çocuğunuzun okuluyla ilgilenirken sadece ödevlerine, yerine getirmesi gereken sorumluluklara ve uyması gereken kurallara odaklanmanız doğru olmaz.Bu durum çocuğunuza; onunla eğitim ve öğretim odaklı ilgilendiğinizi onun sosyal ve duygusal ihtiyaçlarını ertelediğinizi ya da onunla hiç ilgilenmeyeceğiniz mesajı verebilmektedir.

O yüzden onun sosyal yaşantısı, günlük hayatındaki etkinlik ve aktiviteleriyle ilgili sohbetler, paylaşmak istediği herhangi bir konu, duygusal ihtiyaçları,etkin bir iletişim,empatiyle yaklaşabilmek sürecin daha sağlıklı ilerlemesi adına oldukça önemlidir.

Okul öncesi eğitim kurumuna geçiş ile ilgili olarak yapılan araştırmalar, uyum sürecinde çocuk-aile- eğitim programının önemini vurgulamaktadır. Kısaca, çocuğun okula uyum ve başarısı,

• Çocuğun kişilik özelliklerine,

• Ailenin çocuk yetiştirme tutumuna,

• İçinde yaşanılan sosyal çevrenin zenginliğine,

• Varsa daha önceki okul yaşantılarına,

• Çocuğun akademik olarak hazır oluşuna, öğrenme ilgisine ve kapasitesine bağlıdır.

Çocuğun yaşının gelmesi, harfleri yazabiliyor olması ya da saymayı bilmesi okula hazır olmak için yeterli değildir. Birçok alanda çocuğun bilgi ve becerilere erişmiş olması gerekir. Okula başlamadan önce gerçekleştirmesini beklediğimiz özellikler:

• Kendini ifade edebilecek ve iletişim kurabilecek düzeyde anadilini kullanabilme

• Yaşına uygun kavram bilgisine sahip olma

• Dikkatini verme ve sürdürebilme becerisi

• Benzerlik ve farklılıkları ayırt edebilme

• El becerileri ve genel koordinasyonunun yeterli olması

• Kendi adına düşünebilme ve karar verebilme

• Sorun çözme becerisine sahip olma

• Kendine karşı gerçekçi bir güven duygusu içinde olma

• Olumlu bir benlik değerini geliştirmiş olma, kendini sevme

• Gerçekçi bir çevre algısına sahip olma (örneğin çevreyi düşmanca algılamama)

• Özbakım becerilerinin gelişmiş olması

• İstek ve ihtiyaçlarını uygun bir yer ve zamana kadar erteleyebilme

• Anlık ve tepkisel davranmak yerine duygu ve düşüncelerini muhakeme becerisini de kullanarak ifade edebilme

• Sosyal kurallara uyabilme

• Yaşına uygun sorumluluklar alabilmedir.

Eğer çocuğunuzun okula hazır olup olmadığı konusunda kuşkularınız varsa bir uzmana başvurmak ve gerekli değerlendirmeleri yapmak gerekir. Bu değerlendirmeler sonucunda hazır olmadığı sonucuna varılırsa; çocuğun okul için gerekli donanıma sahip olması için zayıf becerilerini desteklemek gerekmektedir.